Ο ΣΕΟ Πάτρας "Ωλενός" για την παγκόσμια ημέρα βουνού...

Η 11η Δεκεμβρίου καθιερώθηκε το 2003 από τα Ηνωμένα Έθνη ως Διεθνής Ημέρα Βουνού για να αναδείξει τον ζωτικό ρόλο που παίζει το βουνό στη ζωή των ανθρώπων και να υπενθυμίσει στη διεθνή κοινότητα την ευθύνη που έχει για τη διατήρησή του.

Η ζωτική σημασία των ορεινών όγκων για τον άνθρωπο είναι γνωστή και αδιαμφισβήτητη. Επιγραμματικά αναφέρουμε ότι τα βουνά αντιπροσωπεύουν το 27% της χερσαίας επιφάνειας του πλανήτη μας, και κατοικούνται από το 12% του παγκόσμιου πληθυσμού. Αποτελούν «πύργους» γλυκού νερού για τον πλανήτη και ανταποκρίνονται στις ανάγκες νερού τουλάχιστον του 50% του πληθυσμού της Γης. Αποτελούν πηγή φυσικών πόρων ιδιαίτερης σημασίας για τον άνθρωπο, και συμβάλλουν ουσιαστικά στην ανάπτυξη των τοπικών οικονομιών. Καθορίζουν το κλίμα της περιοχής στην οποία ανυψώνονται και αποτελούν αξιοθαύμαστα τοπία με ευρεία ποικιλία οικοσυστημάτων και πλούσια βιοποικιλότητα, η οποία ανέρχεται στο 25% της συνολικής όλων των χερσαίων οικοσυστημάτων. Τέλος τα βουνά είναι δημοφιλείς προορισμοί για αναψυχή και τουρισμό και συγκροτούν περιοχές σπουδαίας πολιτιστικής κληρονομιάς.

Από την άλλη πλευρά, γνωστοί είναι και οι κίνδυνοι που απειλούν τα βουνίσια οικοσυστήματα. Κίνδυνοι φυσικοί, και κίνδυνοι ανθρωπογενείς. Πυρκαγιές, υπερβόσκηση, παράνομη υλοτομία, παράνομο κυνήγι, αποψίλωση δασών για οικιστική και βιομηχανική ανάπτυξη, διάνοιξη δρόμων, υπερεκμετάλλευση φυσικών πόρων κλπ.

Ειδικότερα τα ελληνικά βουνά, μικρά και μεγάλα καλύπτουν σχεδόν το 80% του εδάφους της χώρας μας. Χαρακτηρίζονται από την ποικιλομορφία τους, τα σπάνια τοπία και τα μοναδικά δάση τους, μερικά από τα οποία είναι από τα παλαιότερα φυσικά δάση της Ευρώπης.

Λόγω του απαράμιλλου φυσικού τους πλούτου σε χλωρίδα και πανίδα, πολλά από αυτά προστατεύονται ως Εθνικοί Δρυμοί ή έχουν ενταχθεί στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών Natura 2000.  Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός, ότι οι πρώτες περιοχές της Ελλάδας που εντάχθηκαν σε καθεστώς προστασίας και χαρακτηρίστηκαν ως εθνικοί δρυμοί ήταν ο Όλυμπος το 1938 και στη συνέχεια ακολούθησε ο  Παρνασσός την ίδια χρονιά. Ακολούθησαν η Πάρνηθα το 1961, το φαράγγι της Σαμαριάς και ο Αίνος  το 1962, η Πίνδος (Βάλια-Κάλντα)  και η Οίτη το 1966, ο Βίκος-Αώος το 1973 και τέλος, οι Πρέσπες και το Σούνιο το 1974.

Αν εστιάσουμε στο Νομό Αχαΐας θα δούμε ότι και τα κοντινά μας βουνά έχουν ενταχθεί επίσης σε καθεστώς προστασίας. Το Παναχαϊκό και ο Ερύμανθος έχουν ενταχθεί στο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000, ενώ ο Χελμός μαζί με το φαράγγι του Βουραϊκού έχουν χαρακτηριστεί ως Εθνικό Πάρκο Χελμού - Βουραϊκού, για την προστασία του οποίου ιδρύθηκε και o αντίστοιχος Φορέας Διαχείρισης.

Το ερώτημα που προκύπτει από τα παραπάνω, είναι αν αρκεί ο χαρακτηρισμός μιας περιοχής ως προστατευόμενης για να προστατευθεί ουσιαστικά. Τυγχάνουν τα βουνά μας ουσιαστικής προστασίας ή απλά  χαρακτηρίζονται ως προστατευόμενα και στην πραγματικότητα καταστρέφονται στο όνομα μιας υποτιθέμενης "πράσινης ανάπτυξης"; Οι φορείς διαχείρισης των περιοχών αυτών έχουν ουσιαστικό ρόλο στην ορθολογική διαχείρισή τους ή ο τρόπος διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών υπαγορεύεται από τα εκάστοτε οικονομικά συμφέροντα;

Ο Σύνδεσμος Ελλήνων Ορειβατών Πάτρας «Ωλενός» , ως ορειβατική συλλογικότητα θέλει να τονίσει μέσω της διεθνούς ημέρας βουνού, την ανάγκη υπεράσπισης των βουνών από την ανεξέλεγκτη και άναρχη, χωρίς χωροταξικό σχεδιασμό, δήθεν πράσινη ανάπτυξη, σε ευαίσθητες οικολογικά περιοχές, όπως είναι οι κορυφές των βουνών.

Μέσω των δράσεών του προτείνει, προωθεί και υποστηρίζει μια ήπιας μορφής ανάπτυξη των ορεινών περιοχών της Ελλάδας. Στους σκοπούς του περιλαμβάνεται η ανάπτυξη και η διάδοση της ορειβασίας, της αναρρίχησης και γενικότερα των ορεινών αθλημάτων, που δεν επιβαρύνουν το ορεινό περιβάλλον. Μέσα από την ενασχόληση με την ορειβασία, ο άνθρωπος έρχεται σε επαφή με την ορεινή φύση, αναπτύσσει περιβαλλοντική συνείδηση, μαθαίνει να δρα και να αναπτύσσεται με σεβασμό στο περιβάλλον και να περιορίζει στο ελάχιστο το οικολογικό του αποτύπωμα, τόσο στο βουνό όσο και στην καθημερινότητά του.

Η ορειβασία διαφέρει από τα υπόλοιπα αθλήματα. Δεν εμπεριέχει τον ανταγωνισμό. Δεν υπάρχουν νικητές και ηττημένοι. Βασίζεται στην αλληλοβοήθεια, την ομαδικότητα και τον αλτρουισμό. Δεν υπάρχουν αντίπαλοι, αλλά σχοινοσύντροφοι. Ο ορειβάτης αφήνει πίσω του τα προβλήματα της καθημερινότητας και έρχεται σε επαφή με τη φύση με όλες του τις αισθήσεις. Βλέπει το ορεινό τοπίο, νιώθει τον αέρα στο πρόσωπό του, αισθάνεται το κρύο ή τη ζέστη, ακούει το νερό και τα πουλιά, αγναντεύει τη θέα από ψηλά, αλλά κυρίως βλέπει πολύ βαθιά μέσα του. Ανακαλύπτει άγνωστες πτυχές του εαυτού του και επαναπροσδιορίζει αξίες και ιδέες. Η επαφή με το βουνό διαμορφώνει συνειδήσεις και δημιουργεί ήθος. Η αγάπη για τη φύση, η προστασία του περιβάλλοντος, ο σεβασμός των τοπικών κοινωνιών και παραδόσεων, η συνεργασία, η αλληλοβοήθεια, ο αλτρουισμός και τόσες άλλες ιδέες έρχονται στην επιφάνεια και παίρνουν τη διάσταση που τους αξίζει.

«Οι αποστάσεις της γης προσκαλούν το μάτι. Κι όπως το μάτι ψάχνει, έτσι κι ο νους πρέπει ν’ ανοίγεται για να βρει αυτούς τους νέους ορίζοντες. Προκαλώ οποιονδήποτε να σταθεί στην κορυφή ενός λόφου: Θα δει μια νέα έκταση, όχι μόνο ολόγυρά του, αλλά και μέσα του.»

Χολ Μπόρλαντ

Για το ΣΕΟ Πάτρας Ωλενός

Το Δ.Σ.